· Định nghĩa truyện cổ tích, phân loại
Truyện cổ tích là
những truyện truyền miệng dân gian kể lại những câu chuyện tưởng tượng xoay
quanh một số nhận vật quen thuộc như nhân vật tài giỏi, nhân vật dũng sĩ, người
mồ cô, người em út, người con riêng, người nghèo khổ, người có hình dạng xấu
xí, người thông minh, người ngốc nghếch và cả những câu chuyện kể về các con
vật nói năng và hoạt động như con người.
Căn cứ vào các
nhân vật chính và tính chất của sự việc được kể lại, có thể chia truyện cổ tích
ra làm 3 loại: Truyện cổ tích loài vật, truyện cổ tích thần kỳ và truyện cổ
tích thế tục (cổ tích sinh hoạt). Căn cứ vào quan điểm lịch đại, và một số đặc
điểm khác, người ta còn có các phân chia khác, chia truyện cổ tích ra thành 2
loại: truyện cổ tích dân gian và truyện cổ tích hiện đại.
· Nội dung so sánh:
Truyện cố tích dân
gian là những tác phẩm thường bằng văn xuôi truyền miệng, hư cấu với hình ảnh
kỳ vĩ,c ó cấu trúc kết cấu truyện ổn định và hướng người nghe bằng hình thức kể
chuyện. Truyện cổ tích hiện đại có hình thức truyện là tự sự, mang đặc điểm hư
cấu được thừa nhận bởi tác giả và người nghe hoặc độc giả.
Truyện cổ tích
hiện đại ra đời sau, tuy mang nhiều đặc điểm tương đồng cơ bản với truyện cổ
tích dân gian nhưng vẫn có một số nét riêng của cùng một thể loại văn học:
Đặc điểm
|
Truyện cổ tích dân gian
|
Truyện cổ tích hiện đại
|
Tác giả
|
Là sản phẩm của nhiều thế hệ dân
chúng (tức là không có tác giả cụ thể - khuyết danh)
|
Là sáng tác của cá nhân, có tên tuổi
cụ thể,…
|
Phương thức
lưu truyền
|
Vốn lưu truyền chủ yếu bằng hình thức
truyền miệng và về sau được ghi chép lại.
|
Là thể loại được lưu truyền bằng văn
bản
|
Tồn tại
|
Có nhiều dị bản khác nhau và hàng
loạt môtip nghệ thuật có sẵn được lặp đi lặp lại nhiều lần.
|
Là sáng tác duy nhất và không lặp
lại, được thể hiện thông qua cá tính sáng tạo của nhà văn và phát triển theo
quy luật sáng tạo văn học.
|
Cốt truyện
|
Để phù hợp với phương thức truyền
miệng à
cốt truyện thường đơn giản, ngắn gọn.
|
Có đan xen cả cốt truyện từ đơn giản
đến phức tạp; có trường hợp có tới 2-3 cốt truyện cố tích dân gian khác nhau
được tác giả ghép nối vào nhau à truyện không phải để kể mà để đọc.
|
Nhân vật
|
Nặng về khái quát hóa, nhân vật mang
đặc điểm loại tính nhiều hơn. Chủ yếu sử dụng những yếu tố có sẵn để miêu tả
nhân vật theo con đường trừu tượng hóa, khái quát hóa. Nhân vật mang đặc điểm
tâm lí và khắc họa chân dung ngắn gọn, được xây dựng chủ yếu qua con đường
đối thoại và hành động.
|
Nhân vật vừa có tính khái quát vùa có
tính cá thể. Trong các truyện cổ tích hiện đại, việc đi sâu vào miêu tả tâm
lí nhân vật bước đầu được chú ý hơn. Ít đặt nhân vật vào những hoàn cảnh có
tính chất hoang đường mà tập trung vào bề sâu bên trong của con người đó.
|
Triết lý,
bình luận
|
Truyện cổ tích dân gian không có bình
luận, có chăng chỉ là những lời giải thích sự việc xuất hiện ở phần kết thúc
câu chuyện.
|
Trong truyện cổ tích hiện đại, lời
bình luận, triết lí của tác giải không chỉ xuất hiện ở phần kết thúc mà nhiều
khi được xen lẫn vào từng phần của câu chuyện. Sử dụng nhiều khái niệm mới,
hiện đại.
|
Thế giới
quan
|
Thể hiện quan niệm của con người về
thiên nhiên, về thế giới xung quanh mình nhưng lại không phải biểu hiện nhận
thức và sáng tạo nghệ thuật một cách có ý thức, không có phạm trù thế giới
quan mà chỉ có phạm trù thẩm mĩ.
|
Quan niệm về thế giới quan, nhiệm vụ
tư tưởng thẩm mĩ của thời đại và quan hệ với phương pháp nghệ thuật của nhà
văn.
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét